Ποιά τεστ μας δείχνουν αν ένας ποδοσφαιριστής μπορεί να φτάσει την κορυφή

Αρθρογραφεί ο Ψυχολόγος Υγείας Δρ Γεώργιος Λυράκος

Υπάρχουν απλά νευροψυχομετρικά τεστ που μπορεί να είναι θέση να εντοπίζουν τους ανθρώπους που είναι πιθανότερο να φτάσουν στην κορυφή του αθλήματός τους. Αυτό είναι ένα ερευνητικό δεδομένο που υποστηρίζεται από ερευνητές οι οποίοι έδειξαν ότι η ελίτ των αθλητών που παίζουν σε ομαδικά αθλήματα δεν είναι μόνο δυνατότεροι και ταχύτεροι από ό, τι οι υπόλοιποι από εμάς – αλλά και πως μερικές από τις γνωστικές τους ικανότητες είναι καλύτερες επίσης.

Έτσι σε μελέτη που διεξάχθηκε σε νεαρούς ποδοσφαιριστές, που αγωνίζονται σε κορυφαίο επίπεδο στη Σουηδία, φάνηκε πως οι ποδοσφαιριστές αυτοί είχαν καλύτερες επιδόσεις από το γενικό πληθυσμό σε ψυχομετρικές εξετάσεις του ελέγχουν αυτό που οι ψυχολόγοι αποκαλούμε «εκτελεστικές λειτουργίες». Το πιο σημαντικό εύρημα ήταν ότι όσο καλύτερα ήταν τα αποτελέσματά τους, τόσο περισσότερα γκολ σκόραραν.

Η Εκτελεστική λειτουργικότητα δεν είναι ένα μέτρο της νοημοσύνης – αλλά περιγράφει ασυνείδητες νοητικές ικανότητες όπως η μνήμη εργασίας, η οποία συμμετέχει στη διαχείριση παροδικών πληροφοριών για να μας βοηθήσει να πάρουμε αποφάσεις, και ο έλεγχος της προσοχής, η οποία είναι η ικανότητά μας να επιλέγουμε σε τι να δώσουμε προσοχή σε τι να αγνοήσουμε, λειτουργίες που όπως μπορούμε όλοι να καταλάβουμε είναι πολύ σημαντικές σε κάθε αγώνα ποδοσφαίρου.

Μπορείτε να ελέγξετε τις πτυχές των δικών σας εκτελεστικών λειτουργιών κάνοντας  δύο απλές ψυχομετρικές δοκιμασίες- εξετάσεις, όπως είναι η δοκιμασία παρεμβολής Color-Word και η δοκιμασία Trail MakingTest.

Στην πρώτη δοκιμασία, θα δείτε λέξεις όπως "κόκκινο" γραμμένες με διαφορετικά χρωματιστά μελάνια. Ο στόχος σας είναι να ονομάσετε το χρώμα του μελανιού αντί να διαβάσετε τη λέξη. Η συγκεκριμένη δοκιμασία αξιολογεί την ικανότητα του εγκεφάλου σας να αναστέλλει ορισμένες μαθημένες απαντήσεις και την ικανότητά σας να επικεντρωθείτε για μεγάλες χρονικές περιόδους.

Διανοητική  ευελιξία

Η δεύτερη δοκιμασία μετρά ακόμη περισσότερες λειτουργίες όπως την ταχύτητα επεξεργασίας του εγκεφάλου σας, την οπτική ταχύτητα αναζήτησης και την διανοητική ευελιξία, βάζοντας σας να σχεδιάσετε μια συνεχόμενη γραμμή ανάμεσα σε αριθμούς με αύξουσα σειρά που απλώνονται τυχαία σε μια σελίδα.

Ο Torbjörn Vestberg στο Ινστιτούτο Καρολίνσκα στη Στοκχόλμη της Σουηδίας, και οι συνεργάτες του, πραγματοποίησαν αυτές τις εξετάσεις μαζί με μία σειρά από αντίστοιχα τέστ σε 49 παίκτες από μια επίλεκτη ακαδημία ποδοσφαίρου στη Σουηδία. Όλοι οι συμμετέχοντες ήταν κάτω των 20 ετών. Ακόμη και μετά τον έλεγχο για άλλους παράγοντες που θα μπορούσαν να επηρεάσουν την απόδοσή τους στο γήπεδο, οι αθλητές που είχαν υψηλότερες βαθμολογίες στις εκτελεστικές λειτουργίες συγκέντρωσαν συνολικά σαν σκόρερ τα περισσότερα γκολ σε διάστημα δύο ετών.

Σύμφωνα με τον Vestberg, οι δεξιότητες που συνδέονται με την εκτελεστική λειτουργία ταιριάζουν απόλυτα με ό, τι απαιτείται από τους ποδοσφαιριστές και άλλους αθλητές. "Όταν είσαι ένας επιτυχημένος παίχτης στο ποδόσφαιρο, έχεις γνωστική ευελιξία, μπορείς να μετατοπίσεις την εστίαση σου από το ένα αντικείμενο στο άλλο όπως και από ένα παίχτη σε άλλο, μπορείς να καταστείλεις τη συμπεριφορά σου, μπορείς να είσαι δημιουργικός και να βρεις λύσεις πολύ γρήγορα.

Ο Vestberg και η ομάδα του είχε αποδείξει σε προηγούμενη μελέτη ότι η εκτελεστική λειτουργία συσχετίζεται με επιτυχία σε ενήλικους ποδοσφαιριστές, αλλά αυτή η νέα μελέτη έδειξε ότι οι ίδιες δοκιμές θα μπορούσαν να προβλέψουν την επιτυχία σε νέους παίκτες επίσης - αν και οι δεξιότητές τους στις εκτελεστικές λειτουργίες  μπορεί να μην έχουν αναπτυχθεί πλήρως ακόμη. Οι περισσότερες εκτελεστικές λειτουργίες λαμβάνουν χώρα στους μετωπιαίους λοβούς του εγκεφάλου, οι οποίοι δεν ολοκληρώνουν  την ανάπτυξη τους  έως ότου ένα άτομο είναι στο τέλος της εφηβείας του ή γύρω στα είκοσι.

Όπως αναφέρει ο Jocelyn Faubert στο Πανεπιστήμιο του Μόντρεαλ, στον Καναδά, είναι λογικό για τους αθλητές που ανταγωνίζονται στο υψηλότερο επίπεδο να έχουν αυτές τις αυξημένες νοητικές ικανότητες, με βάση τις ενέργειες που πρέπει να αναλάβουν στον αγωνιστικό χώρο.

«Πρέπει να παίρνουν αποφάσεις στον αέρα», λέει. "Πρέπει να μπορούν να αντιλαμβάνονται άμεσα όλα τα δεδομένα του αγώνα και  λαμβάνοντας όλα αυτά σε πολύ γρήγορο χρόνο πρέπει να ενεργούν απέναντι στους συμπαίχτες τους και στην μπάλα, κάτι που απαιτεί κάποιες θεμελιώδεις γνωστικές ικανότητες."

Προβλέποντας την επιτυχία

Ο Faubert έχει μελετήσει την αντίληψη και τη γνωστική λειτουργία σε επαγγελματίες παίχτες στο ποδόσφαιρο, το χόκεϊ και το ράγκμπι, και βρήκε - όπως είχε βρει αντίστοιχα και ο Vestberg - ότι οι αθλητές σκοράρισαν σε όλες αυτές τις ψυχομετρικές δοκιμασίες καλύτερα από το γενικό πληθυσμό. Το ίδιο αποτέλεσμα έχει βρεθεί επίσης σε παίκτες βόλεϊ.

Όπως μπορούμε να καταλάβουμε, αυτές οι γνωστικές δοκιμασίες θα μπορούσαν να βοηθήσουν τους προπονητές στον εντοπισμό των παιδιών που έχουν καθυστερήσει να βγάλουν προς τα έξω την αξία τους, σύμφωνα με τον Vestberg – αφού μιλάμε για παιδιά που μπορεί να ξεκινήσουν με μειωμένη σωματική διάπλαση και ανάπτυξη σε σχέση με τους συνομηλίκους τους , κάτι που τα βάζει σε μειονεκτική θέση έναντι μεγαλύτερων τους συνομηλίκων, αλλά που έχουν το γνωστική προφίλ για να εξελιχθούν και να  γίνουν επιτυχής αθλητές αργότερα.

Οι ψυχομετρικές αυτές δοκιμασίες θα μπορούσαν επίσης να βοηθήσουν τους παίκτες και τους προπονητές να βρει τους τομείς της αδυναμίας και έτσι να σχεδιάσουν στρατηγικές για  να μπορέσουν να εξελιχθούν γρήγορα, ή να προσδιορίσουν ποια θέση θα είναι κατάλληλη στο γήπεδο για να πάρει ένας παίκτης.

Έτσι κάθε ποδοσφαιριστής μπορεί να έχει ένα διαφορετικό γνωστικό προφίλ ανάλογα με το αν είναι επιθετικός, μέσος ή αμυντικός, σύμφωνα με το Vestberg.